Тулаан ай
| ← Тулаан ай → | ||||||
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
| 2024 ј. | ||||||
Тулаан ай орустап март (латиндап Mārtius mēnsis, Марстыҥ айы) — юлиан ла григориан кӱнтизӱлерде јылдыҥ ӱчинчи айы, Юлий Цезарь баштаган реформанаҥ озо эски римский кӱнтизӱле јыл тулаан айдаҥ башталып, баштапкы айы болот. 31 кӱндӱ јети айдыҥ бирӱзи. Бу, Јердиҥ Тӱндӱк јарымында јастыҥ баштапкы айы болот, Јердиҥ Тӱштӱк јарымында дезе, тулаан ай — кӱстиҥ баштапкы айы.
Бистиҥ ӧйдӧ григориан кӱнтизӱле тулаан айдыҥ 11-чи кӱнине јетире Кӱн Водолей созвездиеде, тулаан айдыҥ 11-чи кӱнинеҥ ала Рыба созвездиеде болот[1] (ӧскӧ бичигенинде — тулаан айдыҥ 12-чи кӱнинде[2]).
Этимологиязы
тӱзедер_YORYM_1998_26-1.jpg)
(Йорк, IV ч. бажы), оныҥ адыла ай адалган.
Римде Марс деп јууныҥ кудайыныҥ адыла адалган ай. Јебрен Римде, климат јымжак болгон, март баштапкы јаскы ай, јерле иштеерге логикалык точка.
Орус тилге «март» Византиянаҥ келген. Марттаҥ орус пролетие башталган («весна»).
Мартатыҥ тӱӱкилик европей аттары саксон учурлу Lentmonat, онойдо ок Rhed-Monat эмезе Hreth-monath[3]. Англы называли март Hyld-monath («месяц бурь»). В древнерусском календаре (до утверждения христианства) месяц назывался сухий, в народных месяцесловах также — зимобор, протальник, грачевник, капельник.
Байрамдар
тӱзедер
- Марттыҥ баштапкы воскресени — Балдардыҥ телевидениези ле радиовещаниезиниҥ кӱни.
- тулаан айдыҥ 1 кӱни — Ӧҥдӱ ӱй улустыҥ Национал кӱни[4].
- тулаан айдыҥ 3 кӱни — Бичиичилердиҥ телекейлик кӱни[5]
- Чаган айдыҥ экинчи воскресени — Геодезия ла картографияныҥ ишчилериниҥ кӱни, Россияда.
- тулаан айдыҥ 8 кӱни — Ӱй улустыҥ телекейлик кӱни[6].
- тулаан айдыҥ 11 кӱни — Наркоконтрольдо ишчилердиҥ кӱни, Россияда; Таджик печатьтыҥ кӱни.
- тулаан айдыҥ 12 кӱни — Кыдат јеринде агаш отургызар кӱн.
- Ӱчинчи воскресен — Садуныҥ ишчилериниҥ, бытовой обслуживаниениҥ ле жилищно-коммунальный ээлемниҥ кӱни, Россия.
- тулаан айдыҥ 19 кӱни — талайчы-подводниктиҥ кӱни[7], Россияда.
- тулаан айдыҥ 21 кӱни — Поэзияныҥ телекейлик кӱни.
- тулаан айдыҥ 21 кӱни— тулаан айдыҥ 23 кӱни — Новруз — јастыҥ байрамы, иран ла тӱрк калыктардыҥ Јаҥы јылы.
- тулаан айдыҥ 29 кӱни — Юридический службаныҥ специалисттериниҥ кӱни, Россияда.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
тӱзедерАјарулар
тӱзедер- ↑ За год Солнце проходит не через 12, а через 13 созвездий. Новый знак зодиака — «Змееносец»
- ↑ Климишин И. А. Календарь и хронология. — Изд. 3. — М.: Наука. Гл. ред. физ.-мат. лит., 1990. — С. 41. — 478 с. — 105 000 экз. — ISBN 5-02-014354-5.
- ↑ History of March (недоступная ссылка). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 28 кӱни, 2011. Архивировано чаган айдыҥ 4 кӱни, 2012 јыл.
- ↑ [1] и Национальный день цветных женщин. Академик
- ↑ Всемирный день писателя. Культура. РФ
- ↑ История Международного женского дня. ТАСС
- ↑ День моряка-подводника. Военный энциклопедический словарь