1901 јыл
Бу термин ӧскӧ учурларлу, кӧр: 1901 (учурлар)
1901 јыл башка-башка кӱнтизӱлерде | |
---|---|
Григориан кÿнтизÿ | 1901 MCMI |
Юлиан кӱнтизӱ | 1900—1901 ( чаган айдыҥ 14 кӱнинеҥ ала ) |
Юлиан кӱнтизӱ византий эрала кожо |
7409—7410 (с 14 сыгын айда) |
Римниҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала | 2653—2654 ( кӱӱк айдыҥ 4 кӱнинеҥ ала) |
Еврей кӱнтизӱ |
5661—5662 |
Ислам кÿнтизÿ | 1318—1320 |
Jебренармян кÿнтизÿ | 4393—4394 (с 24 куран ай) |
Кыдат кÿнтизÿ | 4597—4598 [[Система гань-чжи|庚子 — 辛丑 Ӱлекер:Алтанjылдык цикл — Ӱлекер:Алтанjылдык цикл]] |
Эфиоп кÿнтизÿ | 1893 — 1894 |
Jебрениндий кÿнтизÿ | |
- Викрам-самват | 1957—1958 |
- Кали-юга | 5002—5003 |
Иран кÿнтизÿ | 1279—1280 |
Буддий кÿнтизÿ | 2444 |
Голоцен кÿнтизÿ | 11901
Ӱлекер:ГВДК/Јопон јылтоолош Ӱлекер:ГВДК/Француз республикан кӱнтизӱ
|
Григориан кÿнтизÿле 1901 (ты́сяча девятьсо́т пе́рвый) jыл — високосный эмес jыл, Григориан кÿнтизÿле вторник башталат. Бу бистиҥ эрадаҥ 1901 jылы, 2 муҥјылдыктыҥ 901 jылы, XX чакның 1 jылы, XX чактыҥ 1 онјылдыктыҥ 1 јылы, 1900 jылдардыҥ 2 jылы.
преамбула: Григориан кÿнтизÿле 1901 (орустап ты́сяча девятьсо́т пе́рвый) jыл — високосный эмес jыл, вторникте башталат. Бу бистиҥ эраныҥ 1901 jылы, XX чактыҥ экинчи муҥjылдыгында биринчи онjылдыктыҥ баштапкы jылы, 1900 jылдардыҥ экинчи jылы. Ол 122 jыл кайра божогон.
Керектер тӱзедер
- чаган айдыҥ 10 кӱни — (США)-да Техас штатта нефтьтиҥ месторождениези ачылган[1].
- тулаан айдыҥ 4 кӱни — Уильяма Мак-Кинли США-ныҥ президенти болуп экинчи срокко тудулган. США-ныҥ вице-президенти болуп Теодор Рузвельт турган.
- кӱӱк айдыҥ 20 кӱни — Петербургта Обуховский заводтыҥ ишмекчилери полицияла, черӱле чагылышкан.
- кичӱ изӱ айдыҥ 24 кӱни — Парижте Барселонаныҥ 19 јашту јурукчы Пабло Руиса Пикассоныҥ кӧрӱзи ачылган.
- куран айдыҥ 6 кӱни — Роберт Скотт башкарган Британ антарктикалык экспедиция (1901—1904) башталган.
- сыгын айдыҥ 14 кӱни — Президент США-ныҥ президенти Уильям Мак-Кинли божогон, вступление в должность Теодор Рузвельт јаҥга турган.
ӱлӱрген айдыҥ 14 кӱни — Байкалда «Потапов» кереп сууга чӧҥгӧн; ондо божогон улустыҥ кӧп сабазы Хомутово каланыҥ улузы ла Оёк јурттыҥ крестьяндары болгон (Иркутский область)[2].
- кӱчӱрген айдыҥ 18 кӱни — США ла Великобританияныҥ ортозында Хея-Паунсфота јӧптӧжӱ аайынча, США Панамский каналды тудар арга алган.
Билим тӱзедер
Спорт тӱзедер
Кÿÿ тӱзедер
Кино тӱзедер
Театр тӱзедер
Литература тӱзедер
Авиация тӱзедер
Темирјол транспорт тӱзедер
Чыккандар тӱзедер
Онойдо ок кӧр: Категория:1901 јылда чыккандар
- чаган айдыҥ 25 кÿни — Рязанов, Василий Георгиевич — совет военный ишчи, авиацияняҥ генерал-лейтенанты. Эки катап Советский Союзтыҥ Геройы (1951 j.бож.).
- кичÿ изÿ айдыҥ 18 кÿни — Великая княжна Анастасия Николаевна Романова.
- jаан изÿ айдыҥ 5 кÿни — Сергей Образцов, совет театрал ишчи, СССР эл артисти, Социалистический Иштиҥ Геройы (1992 j.бож.).
- куран айдыҥ 4 кÿни — Луи Армстронг, американ джаз музыкант (1971 j.бож.).
- куран айдыҥ 13 кÿни — Борис Чирков, совет актёр ([1982]] j.бож.).
- куран айдыҥ 20 кÿни — Сальваторе Квазимодо, Нобельдиҥ литературала сыйыныҥ лауреады 1959, ( 1968 j.бож.).
- сыгын айдыҥ 29 кÿни — Энрико Ферми, итальян физик, Нобельдиҥ физикала сыйыныҥ лауреады 1938 ( 1954 j.бож.).
- сыгын айдыҥ 30 кÿни — Виктор Дубинин, совет футболист ле тренер, СССР спортыныҥ кÿндÿлÿ узы (1984 j.бож.).
- кÿчÿрген айдыҥ 7 куни — Рина Зелёная, совет актриса, РСФСР эл артисти (1991 j.бож.).
- кÿчÿрген айдыҥ 17 куни — Иван Пырьев, совет кинорежиссёр, СССР эл артисти, Сталин сыйыныҥ алты катап лауреады (1968 j.бож.).
- jаҥар айдыҥ 4 кÿни — Николай Симонов, совет актёр театр ла киноныҥ, СССР эл артисти (1973 j.бож.).
- jаҥар айдыҥ 5 кÿни — Уолт Дисней, американ jурукчы-мультипликатор, кинорежиссёр, актёр, сценарист ле продюсер (1966 j.бож.).
- jаҥар айдыҥ 6 кÿни — Георгий Маленков, совет тергеелик ле партийный ишчи, СССР министрлериниҥ Совединиҥ jааны]] (1953—1955) (1988 j.бож.).
- jаҥар айдыҥ 27 кÿни — Марлен Дитрих, немец ле американ киноактриса ла кожоҥчы (1992 j.бож.).
Божогондор тӱзедер
Онойдо ок кӧр: Категория:1901 јылда божогондор Ӱлекер:Список примеров
- чаган айдыҥ 22 кÿни — Виктория, Великобританияныҥ Бириктирген королевствозы ла Ирландияныҥ королевазы 1837 ла Индияныҥ императрицазы 1876 jылдаҥ ала.
- чаган айдыҥ 27 кÿни — Джузеппе Верди, итальян композитор.
- тулаан айдыҥ 15 кÿни — Н. П. Боголепов, министр просвещения России.
- jаан изÿ айдыҥ 22 кÿни — Н. Л. Эллерт, орус декоратор, jурукчы.
- куран айдыҥ 12 кÿни — Нильс Норденшёльд, швед талайчы ла Арктиканыҥ шиҥжÿчизи.
- сыгын айдыҥ 9 кÿни — Анри де Тулуз-Лотрек, француз jурукчы-постимпрессионист.
- сыгын айдыҥ 14 кÿни — Уильям Мак-Кинли, США 25-чи президенти (1897—1901).
Нобельдиҥ сыйлары тӱзедер
Нобельдиҥ сыйлары баштапкы катап берилген.
- Нобельдиҥ физикала сыйы — Вильгельм Конрад Рентген — «Билимде бийик jедимдери учун, jакшы лучтар ачкан учун, ол лучтарды оныҥ адыла адаган».
- Нобельдиҥ химияла сыйы — Якоб Хендрик Вант-Гофф — «jаан аылта, химический динамиканыҥ закондорын ачканын, растворлордыҥ осмотический давлениезин ачканы учун».
- Нобельдиҥ физиологияла медицинала сыйы — Эмиль Адольф фон Беринг — «Сывороточный терапия аайынча ижи учун, дифтерия эмдееринде керектÿ сыворотка медицина билимде оору ла öлÿмге удура jаҥы эп арга ачылган».
- Нобельдиҥ литературала сыйы — Сюлли-Прюдом — «Литературада бийик jедимдери учун, бийик идеализм, художественный совершенство ло аҥылу jайалта учун».
- Нобельдиҥ амыр-энчÿле сыйы — Анри Дюнан («Калыктар ортодо амыр-энчу таркатканы учун»), Фредерик Пасси («Узак jылдарга амыр-энчÿ учун тартышканы учун»).
Онойдо ок кöр тӱзедер
Ајарулар тӱзедер
- ↑ Полная хронология XX века. — М. — 1999 — С. 16.
- ↑ Страшное кораблекрушение на Байкале (недоступная ссылка). Дата обращения: кочкор айдыҥ 1 кӱни, 2016. Архивировано сыгын айдыҥ 23 кӱни, 2017 јыл.