Кош-Агаш аймактыҥ маанызы ла кебедели
Кош-Агаш аймактыҥ маанызы ла кебедели аймактыҥ Депутаттарыныҥ Соведиле № 12-5 2020 јылда тулаан айдыҥ 24 кӱнинде јӧптӧлгӧн[1]. Кебедели Российский Федерацияныҥ тергеелик геральдический регистрында № 13244 темдектӱ бичилген[2]. Маанызы Российский Федерацияныҥ тергеелик геральдический регистрында № 13245 темдектӱ бичилген[3].
Тӱӱкизи
тӱзедер«Кош-Агаш аймак» деп муниципал тӧзӧлмӧниҥ кебедели «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ окылу символдорын тузаланары аайынча методикалык рекомендацияларыла» тургузылган (2-чи бӧлӱк, VIII-чи бажалык, п.п. 45-46)[4], Российский Федерацияныҥ Президентини Геральдический соведиле јӧптӧлгӧн 28.06.2006, јарадылган статусный коронала тузаланар аргалу. Муниципал аймактарга јараар Муниципал корона јарадылган образецте — беш айры алтын учтарлу. Кебедел толо версияла (толо кебедел муниципал короналу), онойдо ок кыскартылган версияла (кебедел куйагы корона јок) болор аргалу; кебеделдиҥ эки версиязы тӱҥей статусту болуп јат[2].
2020 јылдаҥ ала Кош-Агаш аймактыҥ кебедели
тӱзедерГеральдикалык јартамал
тӱзедер.png)
Тегерик кебеделдиҥ ӱсти јанында ӱч башту мӧҥӱн туу (ортозында туу, экӱзине кӧрӧ, бийик), кебеделдиҥ ортозында кызыл ӧҥдӧ эки ӧркӧштӱ алтын тӧӧ, кебеделдиҥ алтыјанында ортозынаҥ эки јанындӧн аккан толкулар[2].
Символиканыҥ учуры
тӱзедерКебеделдиҥ композициязы Кош-Агаш аймактыҥ тӱӱкилик, ар-бӱткендик, географиялык ла экономикалык аҥылузын кӧргӱзет. Бу кебеделди эдерде, 2003 јылда јазалган кебеделге тайанган.
Кебеделдиҥ ӱстијанында туу ӱч башту: Ирбистӱни, Уландрыкты ла Кӧкӧрӱни керелейт. Олор Алтай јердиҥ мӧҥкӱлигин ле ар-бӱткениниҥ јаражын керелейт.
Кебеделдиҥ алтыјанында — аймактыҥ сууларын керелеген символ кулјаалар: Чаган, Актуру, Јылаҥаш ла Таркаты, ончозы Чуй сууга кирет; онойдо ок Шабла, Тӱҥӱр, Карагем и Кӧксу, ончозы Кадын сууга кирет.
Кебеделдиҥ тал ортозында[2] эки ӧркӧштӱ тӧӧ, ол Чуйдыҥ чӧлинде турган эдип јуралган. Кебеделде тӧӧ аймактыҥ экономиказын керелеген — мал-аш тудары. Тӧӧниҥ кестеҥкей турганы Россия ла Казакстан, Кыдат ла Монгол јериле кыйулашканын керелейт. Кебеделде тузаланган ӧҥдӧр[2] геральдикада мындый учурлу:
Ак ӧҥ (мӧҥӱн) — бӱдӱмјиниҥ, аруныҥ символы;
Сары ӧҥ (алтын) байлыктыҥ, чындыктыҥ, тоомјыныҥ, јакшылыктыҥ символы;
Кӧк-чаҥкыр ӧҥ (орустап голубой, синий, лазурь) бийикке јӱткӱгени, ачык-јарыктыҥ, јакшылыктыҥ символы; онойдо ок ару теҥери ле агын сууларды керелейт ;
Кызыл ӧҥ (орустап красный цвет, червлень) — иштиҥ, јалтанбастыҥ, кеендиктиҥ, јӱрӱмди сӱӱриниҥ ле байрамныҥ символ темдеги.
Авторлоры
тӱзедерИдеязы — Кош-Агаш аймактыҥ 2003 јылда јӧптӧлгӧн кебеделине тӱҥейлеп јазаган;
Компьютерный дизайны А. Карповтыҥ (Барнаул), Ю. Росич (Москва);
Кебеделди јетире јазап, символиказыныҥ јартамалын Ю. Росич эткен (Москва).
Кош-Агаш аймактыҥ кебедели 2020 јылдаҥ озо
тӱзедер2003 јылда кандык айдыҥ 29 кӱнинде Кош-Агаш аймактыҥ депутаттарыныҥ Соведиле № 5-1 јӧптӧлгӧн.
Јартамалы
тӱзедерАлтындалган ак тегелик, алтындалган ак чичкечек кыйула чиҥпилген.
Тегеликтиҥ сары-кӧк фонында јуралган: ӱстӱниҥ сол јанында ӱч башту туу: Ирбистӱ, Уландрык ла Кӧкӧрӱ, ар-бӱткенниҥ јаражын, тӧрӧл јердиҥ кӱчин керелейт; тегеликтиҥ сол јанында тӧрт сууны темдектеген кулјаа: Чаган, Актуру, Јылаҥаш, Таркаты, бу суулар Чуйга кожулат[2];
тегеликтиҥ оҥ јанында база тӧрт сууны темдектеген кулјаа: Шабла, Тӱҥӱр, Карагем, Кӧксу, тӧртилези Кадынга кирет[2];
тегеликтиҥ ортозында Чуйдыҥ чӧлиндеги айылдыҥ тындузы — тӧӧ јуралган[2].
Кош-Агаш аймактыҥ маанызы 2020 јылдаҥ ала
тӱзедер
Мааныны јартаганы
тӱзедерТӧрт толыкту бӧс, тууразы ла сыны 2:3, «Кош-Агаш аймак» деп муниципал тӧзӧлмӧниҥ кебеделине тӱҥей, кебеделдиҥ алтын, мӧҥӱн, лазурь ла червлениези алтын, ак, кӧк лӧ кызыл ӧҥдӧргӧ солынган[3].
Мааныныҥ ич јаны тышты јанына тӱп-тӱҥей.
Мааны муниципал тӧзӧлмӧниҥ кебеделине тӱҥей, оныҥ символиказына тайанып эдилген[3].
Авторлоры
тӱзедерИдеязы — Кош-Агаш аймактыҥ кебеделине тайанып тургузылган, ол 2003 јылда јӧптӧлгӧн;
Компьютерный дизайны А. Карповтыҥ (Барнаул), Ю. Росичтиҥ (Москва);
кебедел ле мааныны јетире јазап, символиказын јартаган кижи — Ю. Росич (Москва).
Ајарулар
тӱзедер- ↑ Решение Совета депутатов муниципального образования «Кош-Агачский район» от 24.03.2020 № 12−5 «Об утверждении Положения О гербе и флаге муниципального образования „Кош-Агачский район“»
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Герб Кош-Агачского района / Алтай
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Флаг Кош-Агачского района
- ↑ Методические рекомендации по разработке и использованию официальных символов муниципальных образований (утверждены Геральдическим советом при Президенте Российской Федерации 28 июня 2006 года (с последующими дополнениями, по состоянию на 01.01.2022 г.)