Артыбаштыҥ јурт јеезези
Артыбаштыҥ јурт јеезези (орустап Атрыбашское сельское поселение) — Россия Федерацияда Алтай Республиканыҥ Турачак аймагында муниципал тӧзӧлмӧ. Администрациялык тӧс јери — Артыбаш јурт. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Артыбаштыҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган[4].
| Россияныҥ јурт јеезези | |||
| Артыбаштыҥ јурт јеезези | |||
|---|---|---|---|
орустап Артыбашское сельское поселение | |||
|
|||
| 51°47′28″ с. ш. 87°15′21″ в. д.HGЯO | |||
| Эл-тергее |
 Россия |
||
| Муниципал тӧзӧлмӧзи |
Алтай Республикада Турачак аймак |
||
| Кирет | 4 јурт | ||
| Тӧс јурт | Артыбаш | ||
| Тӱӱкизи ле географиязы | |||
| Бийиги | |||
| • Ортозындагы | 500[1] м | ||
| Ойдиҥ поязы | MSK+7 | ||
| Эл-јон | |||
| Эл-јонныҥ тоозы |
↘2171[2] кижи (2021)
|
||
| Ук-калыктар | орустар, алтайлар ла о.ӧ.[3] | ||
| Кудай јаҥы | христиан јаҥ, кам јаҥ, ак јаҥ | ||
| Окылу тил | орус, алтай | ||
| Тоолорлу идентификаторлор | |||
| МТТК-ныҥ коды | 84625405 | ||
| Телефонныҥ коды | +7 38843 | ||
| Почтаныҥ индекси | 649154 | ||
| Кӧлӱктиҥ коды | 04 | ||
| Официальный сайт | |||
 |
|||
Географиязы тӱзедер
Артыбаштыҥ јурт јеезези Туулу Алтайдыҥ тӱндӱк келтейинде, Алтын Кӧлдиҥ оҥ јарадында турат, Аба-Јыштыҥ ортозында. Јанында Кӧкуйа, Јыланду, деп туулар. Јыланду кырдыҥ ӱстинеҥ кӧрзӧ, кӧлдиҥ кӱскӱзи јап-јарт кӧрӱнет. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 400—589 метрге бийик[1]. Алтын Кӧлдиҥ јарадында турган учун јурт јеезениҥ јеринде аҥылу микроклимат. Эҥ ле јылу кыш Јайлуда болот, кӧлдиҥ јанында улай ла фёновый салкын согот, Ыйык-Агаш ла Артыбаштыҥ ортозында кӱр бар, кӱр кӧл лӧ чыгара агып јаткан Бийдиҥ (Ӧӧн суу база бир ады) суузын бӧлип јат.
Јурт јеезеге кирет тӱзедер
| № | Јон јаткан јер | Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми | Эл-јонныҥ тоозы |
|---|---|---|---|
| 1 | Артыбаш | јурт, административный тӧс јер | ↘602[5] кижи |
| 2 | Јайлу | јурт | ↘183[5] кижи |
| 3 | Ново-Троицк | јурт | ↘39[5] кижи |
| 4 | Ыйык-Агаш | јурт | ↗1322[5] кижи |
Эл-јон тӱзедер
| Эл-јонныҥ тоозы | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010[6] | 2011[7] | 2012[8] | 2013[9] | 2014[10] | 2015[11] | 2016[12] | 2017[13] | 2018[14] | 2019[15] | 2020[16] | 2021[2] |
| 2082 | ↗2086 | ↗2090 | ↗2124 | ↗2142 | ↗2158 | ↘2146 | ↗2154 | ↗2210 | ↘2187 | ↗2197 | ↘2171 |
Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 2145 кижи болгон, олордыҥ орустар, алтайлар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон[3].
Окылу тил: орус, алтай[17].
Инфраструктуразы тӱзедер
- Артыбаштыҥ јурт јеезезиниҥ администрациязы;
- орто ӱредӱлӱ школ — 2;
- балдардыҥ туразы — 3;
- культураныҥ байзыҥы — 4;
- библиотека — 3;
- стадион — 3 ;
- Ыйык-Агаштыҥ эмчилиги;
- Тӱрген болуш јетирер эмчилик;
- Аптека — 5;
- Ашкана — 5;
- Конор тура — 4;
- Почта — 1;
- Кӧӧликтер јепсеер јер — 3;
- Туристтерле иштеер база — 6;
- Магазин — 20;
- турбаза — 20;
- причал — 3;
- Саду ӧткӱрер рынок.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи тӱзедер
-
Алтын Кӧл. Артыбашта катер -
Артыбаш, Јылантууда ајыктанар тепсеҥ -
Мӧҥӱндӱ сууныҥ јанынаҥ кӧрзӧ_-_panoramio
Ајарулар тӱзедер
- ↑ 1,0 1,1 Турачак аймак
- ↑ 2,0 2,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (орус.). Дата обращения: кандык айдыҥ 27 кӱни, 2021. Архивировано кӱӱк айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
- ↑ 3,0 3,1 Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России».
- ↑ Закон Республики Алтай от 13 января 2005 года № 10-РЗ «Об образовании муниципальных образований, наделении соответствующим статусом и установлении их границ»
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Оценка численности постоянного населения Республики Алтай по населённым пунктам за 2012-2016 годы. Дата обращения: кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016. Архивировано кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016 јыл.
- ↑ Численность и размещение населения. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Алтай. Том 1. Дата обращения: кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2013 года по населённым пунктам Республики Алтай. Дата обращения: сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013. Архивировано сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года по муниципальным образованиям Республики Алтай
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения по населённым пунктам за 2012-2014 годы. Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2015. Архивировано куран айдыҥ 6 кӱни, 2015 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (орус.) (31 јаан изӱ ай 2017). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 25 кӱни, 2018. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2018 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2019.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (орус.). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020 јыл.
- ↑ Закон Республики Алтай от 3 марта 1993 года N 9-6 «О языках народов, проживающих на территории Республики Алтай» (с изменениями на 27 ноября 2020 года)
