Кӱрей кӧлдиҥ јурт јеезези
Кӱрей кӧлдиҥ јурт јеезези (орустап Озеро-Куреевское сельское поселение) — Россия Федерацияда Алтай Республиканыҥ Турачак аймагында муниципал тӧзӧлмӧ. Администрациялык тӧс јери — Кӱрей кӧл јурт. «Муниципал тӧзӧлмӧлӧрди јӧптӧп, олорго келиштире статус ла гран-кыйулар тургузары» деп Алтай Республиканыҥ 2005 јылда чаган айдыҥ 13 кӱнинде чыккан Јасагы № 10-Р3 аайынча Турачактыҥ јурт јеезезине статус ла гран-кыйулар тургузылган[4].
| Россияныҥ јурт јеезези | |
| Кӱрей кӧлдиҥ јурт јеезези | |
|---|---|
орустап Озеро-Куреевское сельское поселение | |
| 52°27′54″ с. ш. 86°45′03″ в. д.HGЯO | |
| Эл-тергее |
 Россия |
| Муниципал тӧзӧлмӧзи |
Алтай Республикада Турачак аймак |
| Кирет | 3 јурт |
| Тӧс јурт | Кӱрей кӧл |
| Тӱӱкизи ле географиязы | |
| Бийиги | |
| • Ортозындагы | 250[1] м |
| Ойдиҥ поязы | MSK+7 |
| Эл-јон | |
| Эл-јонныҥ тоозы |
↗508[2] кижи (2021)
|
| Ук-калыктар | орустар, алтайлар ла о.ӧ.[3] |
| Кудай јаҥы | христиан јаҥ, кам јаҥ |
| Окылу тил | орус, алтай |
| Тоолорлу идентификаторлор | |
| МТТК-ныҥ коды | 84625460 |
| Телефонныҥ коды | +7 38843 |
| Почтаныҥ индекси | 649172 |
| Кӧлӱктиҥ коды | 04 |
| Официальный сайт | |
 |
|
Географиязы
тӱзедерКӱрей кӧлдиҥ јурт јеезези Туулу Алтайдыҥ тӱндӱк келтейинде, Аба-Јыштыҥ ортозында, Ӧӧн сууныҥ оҥ јарадында турат. Јеезеге ӱч јурт кирет: Каначак, Шунарак, Кӱрей тӧс јери. Айландыра Спырна, Ӱлден, Арчауш, Тилаштар, Чоҥмо, Уйа, Солу, Кивер деп кырлар курчайт. Кышкыда јаан кар јаап, бийик кӱрттер салкыннаҥ улам болот, јолдор ӱаска јетире туйукталат. Тудуш ла кар тайга, ортозында састарлу. Јойгон, мӧш, аспак, чиби ле кайыҥ агаштар ӧзот, кӧп сабада јымжак агаш. Талайдыҥ кемјӱзинеҥ 260—270 метрге бийик[1]. Климады орто-континентал. Ортојылдык температура +1,2 °С, чаган айдыҥ ортоайлык температуразы −14,4 °С, ортојылдык јуттыҥ кеми 855 мм. Алтайда айы-кӱни јымжак јер, кышкыда тыҥ соок јок, је кар јаан тӱжет, кӧл чаган айдыҥ ортозы киреде тошло туй бӱркеле берет. Тӱндӱктеҥ салкындар соок кей экелет, кӱрттиҥ бийиги кезик јерде 2-3 метрге једет. Јайгыда база тыҥ изӱлер болбойт, 30-35 градустаҥ ӧрӧ кӧдӱрилбейт јаан изӱ айда, кей серӱӱн ле чыкту.
Јурт јеезеге кирет
тӱзедер| № | Јон јаткан јер | Јон јаткан јердиҥ бӱдӱми | Эл-јонныҥ тоозы |
|---|---|---|---|
| 1 | Кӱрей кӧл | јурт, административный тӧс јер | ↘384[5] кижи |
| 2 | Каначак | јурт | ↗106[5] кижи |
| 3 | Шунарак | јурт | ↘33[5] кижи |
Эл-јон
тӱзедер| Эл-јонныҥ тоозы | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010[6] | 2011[7] | 2012[8] | 2013[9] | 2014[10] | 2015[11] | 2016[12] | 2017[13] | 2018[14] | 2019[15] | 2020[16] | 2021[2] |
| 530 | ↗531 | ↘519 | ↗547 | ↘534 | ↘526 | ↘523 | →523 | ↘508 | ↘504 | ↘499 | ↗508 |
Јуртта 2002 јылдыҥ тооалыжы аайынча 580 кижи болгон, олордыҥ орустар, алтайлар ла оноҥ до ӧскӧ укту улус болгон[3].
Окылу тил: орус, алтай[17].
Инфраструктуразы
тӱзедер- Кӱрей кӧлдиҥ јурт јеезезиниҥ администрациязы;
- 1 орто ӱредӱлӱ школ
- 1 толо эмес текши ӱредӱлӱ школ;
- 1 баштамы школ;
- 3 библиотека;
- 1 стадион;
- 3 эмчилик;
- 3 јурттыҥ клубы;
- 1 почта;
- 2 пилорама.
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
тӱзедерАјарулар
тӱзедер- ↑ 1,0 1,1 Турачак аймак
- ↑ 2,0 2,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (орус.). Дата обращения: кандык айдыҥ 27 кӱни, 2021. Архивировано кӱӱк айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
- ↑ 3,0 3,1 Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России».
- ↑ Закон Республики Алтай от 13 января 2005 года № 10-РЗ «Об образовании муниципальных образований, наделении соответствующим статусом и установлении их границ»
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Оценка численности постоянного населения Республики Алтай по населённым пунктам за 2012-2016 годы. Дата обращения: кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016. Архивировано кандык айдыҥ 21 кӱни, 2016 јыл.
- ↑ Численность и размещение населения. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года по Республике Алтай. Том 1. Дата обращения: кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано кандык айдыҥ 15 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2013 года по населённым пунктам Республики Алтай. Дата обращения: сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013. Архивировано сыгын айдыҥ 21 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года по муниципальным образованиям Республики Алтай
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 16 кӱни, 2013 јыл.
- ↑ Оценка численности постоянного населения по населённым пунктам за 2012-2014 годы. Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2015. Архивировано куран айдыҥ 6 кӱни, 2015 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (орус.) (31 јаан изӱ ай 2017). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 25 кӱни, 2018. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2018 јыл.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (орус.). Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2019.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (орус.). Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 17 кӱни, 2020 јыл.
- ↑ Закон Республики Алтай от 3 марта 1993 года N 9-6 «О языках народов, проживающих на территории Республики Алтай» (с изменениями на 27 ноября 2020 года)