Туружаачы:Толуш/Испытательный полигон

Муниципал тӧзӧлмӧзи
Улаган аймак
орустап Улаганский район
52°02′00″ с. ш. 86°08′00″ в. д.
Эл-тергее	Россия
Федерацияныҥ тергеези	Алтай Республика
Муниципал тӧзӧлмӧзи	Улаган аймак
Кирет	7 јурт јеезе (13 јурт)
Тӧс јурт	Улаган
Тӱӱкизи ле географиязы
Дата образования	1922 г.
Текши јери, км²	18393,62 км² (2-е место)
Высота: максимальная минимальная	м м
Ойдиҥ поязы	UTC+7:00 (MSK+4)
Эл-јон
Эл-јонныҥ тоозы:	↗11 981 кижи (2021) (5,42 %, 8-е место)
Эл-јонныҥ ныктазы, кижи/км²	0,63 кижи/км²
Ук-калыктар:	алтайлар, орустар, теленгиты, казахи и др.
Кудай јаҥы:	христиан јаҥ кам јаҥ, ак јаҥ
Окылу тил:	орус, алтай
Тоолорлу идентификаторлор
Телефонныҥ коды	+7 38846
Почтаныҥ индекси	6497ХХ
ОКАТО-ныҥ коды
ОКТМО-ныҥ коды
Окылу сайт «Улаган аймак»
Медиафайлдар Викискладта

јурт
Ӱймен
52°03′34″ с. ш. 86°29′15″ в. д.
Эл-тергее:	Россия
Федерацияныҥ тергеези:	Алтай Республика
Муниципал аймак:	Чоо аймак
Јурт јеезе:	Чооныҥ јј
Тӱӱкизи ле географиязы
Бийиги:	281 м
Климады:
Ойдиҥ поязы:	UTC+7:00
Эл-јон
Эл-јонныҥ тоозы:	143 кижи (2016)
Ук-калыктары:
Окылу тил:	орус, алтай
Тоолорлу идентификаторлор
Телефонныҥ коды:	+7 38841
Почтаныҥ индекси:	649192
ОКАТО-ныҥ коды:	84 245 860 003
ОКТМО-ныҥ коды:	84 645 460 116

• Новые категории Рожденные в...
• Чаган айдыҥ 1 кӱнинде чыккандар
• Кочкор айдыҥ 2 кӱнинде чыккандар
• Тулаан айдыҥ 3 кӱнинде чыккандар
• Кандык айдыҥ 4 кӱнинде чыккандар
• Кӱӱк айдыҥ 5 кӱнинде чыккандар
• Кичӱ изӱ айдыҥ 6 кӱнинде чыккандар Ӱлекер:Јаан изӱ айдыҥ категориязы Ӱлекер:Кӱӱк айдыҥ категориязы Ӱлекер:Куран айдыҥ категориязы
• ...есть
• ...есть
• Сыгын айдыҥ 9 кӱнинде чыккандар
• Ӱлӱрген айдыҥ 10 кӱнинде чыккандар
• Кӱчӱрген айдыҥ 11 кӱнинде чыккандар
• Јаҥар айдыҥ 12 кӱнинде чыккандар
• Новые категории Умершие в...
• Чаган айдыҥ 1 кӱнинде божогондор янв.
• Кочкор фев.
• Тулаан март
• Кандык апр.
• Кӱӱк май
• Кичӱ изӱ июнь
• Јаан изӱ июль
• Куран авг.
• Сыгын сент.
• Ӱлӱрген окт.
• Кӱчӱрген нояб.
• Јаҥар декаб.

Толуш/Испытательный полигон

Список остальных рек (Категория:Кош-Агаш аймактыҥ суулары)

• 91. Правый Карагем, Оҥ Карагем (суу)
• 92.Садакбай, Садакпай (суу)
• 93.Сайлюгем (приток Бугузуна), Сайлугем (Бугузунныҥ кош суузы)
• 94.Саргальджук, Саргальджук (суу)
• 95.Саржематы, Сары-Јӱматы (суу)
• 96.Сата-Кулар, Сата-Кулар (суу)
• 97.Себыстей, Себистей (суу)
• 98.Судобай, Судобай (суу)
• 99.Сулуайры, Суулуайры (суу)
• 100.Таджилу, Тајылу (суу)
• 101.Талдуайры, Талдуайры (суу)
• 102.Тангыт, Тангыт (суу)
• 103.Тархата (приток Чуи), Таркаты (Чуйдыҥ кош суузы)
• 104.Ташантинка, Тожоҥты (суу)
• 105.Ташто-Гобо, Ташту-Кобы (суу)
• 106.Текелю (приток Карагая), Текелӱ (Карагайдыҥ кош суузы)
• 107.Турой, Туура-Ойык (суу)
• 108.Тыдтугем, Тыттугем (суу)
• 109.Тыдтуярык, Тытту-Јарык (суу)
• 110.Тюнь, Тӱн (суу)
• 111.Тюргунь, Тӧргин (суу)
• 112.Тюте, Тӱте (суу)
• 113.Узунгур, Узунгур (суу)
• 114.Узунтытыгем, Узунтыттугем (суу)
• 115.Узургу, Узургу (суу)
• 116.Уландрык, Уландрык (суу)
• 117.Чаган (приток Чаганузуна), Чаган (Чаганузунныҥ кош суузы)
• 118.Чаган-Гол, Чагангол (суу)
• 119.Чаганбургазы, Чаганбургазы (суу)
• 120.Чаганузун, Чаганузун (суу)
• 121.Чибит (приток Юнгура), Чибит (Ӱнгӱрдиҥ кош суузы)
• 122.Чикты (приток Джазатора), Чыкту (Јазатырдыҥ кош суузы)
• 123.Чиндагатуй, Чиндагатуй (суу)
• 124.Чуя (приток Катуни), Чуй (Кадынныҥ кош суузы)
• 125.

Список рек для новых страниц:

1. Кошбулак (суу), орустап Кошбулак
2. Кужуртубулак (суу)
3. Куукарагай (суу), орустап Куккарагай
4. Кулагаш (суу)
5. Курай (суу), орустап Курайка
6. Куранду (суу)
7. Кӱркӱре (Аркыттыҥ кош суузы), орустап Куркуре (приток Аргута)
8. Кӱркӱрек (суу) орустап Куркурек
9. Кӱрлей (суу) орустап Курлей
10. Курук (суу)
11. Куру Ӧзӧк (суу), орустап Куруозек
12. Кускуннур (суу)
13. Кызылкайа (суу), орустап Кызылкая
14. Кызылташ (суу)
15. Кызылшыҥ (Чананузунныҥ кош суузы), орустап Кызылчин
16. Кызылшыҥ (Чуйдыҥ кош суузы), орустап Кызылчин
17. Сол Богуты (суу), орустап Левая Богуты
18. Мажой (суу)
19. Нарынгол (суу), орустап Нарын-Гол
20. Алтыгы Карасу (Чуйдыҥ кош суузы) орустап Нижний Карасу (приток Чуи)
21. Озек (суу)
22. Оленджулар (суу)
23. Ористы (суу)
24. Орто Чаган (суу), орустап Орошаган
25. Ортолык (Јенишке-Талдыҥ кош суузы), орустап Ортолык (приток Дженишкетала)

Где нет орустап, там пишется одинаково.

Страница 1:

Страница 2:

Страница 3:

Страница 4:

Страница 5: Кӧксу (Аркыттыҥ кош суузы)

Кӧксу
орус. Коксу
Характеристиказы
Узуны	52 км
Бассейн	1840 км²
Сууныҥ чыгымы	15 м³/с
Водоток
Бажы   (Т) (B)	Кӧксу
• Бийиги	2062 м
• Координаталары	49°37′35″ с. ш. 86°42′46″ в. д.
Оозы    (Т) (B)	Аргут
• Бийиги	1502 м
• Координаталары	49°46′05″ с. ш. 87°15′14″ в. д.
Сууныҥ келтеҥи	22 м/км
Турган јери
Суузыныҥ системазы	Аркыт → Кадын → Оп → Карский талай
Ороон	Россия
Регион	Алтай Республика
Аймак	Кош-Агаш аймак
Толуш/Испытательный полигон (Алтай Республика)
— бажы, — оозы

Кӧксу (орустап Кокса) — Россияда Алтай Республиканыҥ Кош-Агаш аймагында суу.

Этимологиязы

Кӧксу, кӧк суу — орустап тюрк. Кок су — голубая вода.

Физико-географиялык темдектери

Кӧксу суу Туулу Алтайда Кош-Агаш аймактыҥ јериле агат. левый приток реки Аркыттыҥ оҥ кош суузы. Орто келтеҥи — 22 м/км, узуны — 52 км, оозында сууныҥ чыгымы (ортојылдык) — 15 м³/сек, сууныҥ текши јери — 1840 км².

Кӧксу деп аташ кӧлдӧҥ чыгара агат. Кадын-Бажы сындардыҥ ла Ӱкек таскылдыҥ ортозыла агып јат. Самаханыҥ чӧлиле агып, Аркыт сууга кирет. Суу агыныныҥ бӱдӱмиле беш бӧлӱктӱ:

• Баштапкы: Кӧксу кӧлдӧҥ ӱч километр. Сууныҥ агыны арай, чичке суу јыра-тайаныҥ ортозыла јайым агат.
• Экинчи: Орошаган деп кош сууга јетире. келтеҥи кайыр, кӧп таштарлу, је суузы, ӱсти јаны чылап, ондый ла кичинек, чыгымы ас.
• Ӱчинчи: Кызыкка јетире. Суу јалбак ӧзӧклӧ агат, табынча ла суузы кӧптӧйт. Бир канча бозоголор ло шивер.
• Тӧртинчи: 400 м кире кызык (орустап каньон). Бир канча учарга тӱҥей бозоголор, бийиги 3 м кире. ба
• Бежинчи: Аркытка киргенине јетире. Бозоголор ло шиверлер.

Кош суулары

Оозынаҥ бажы јаар бичилген:

← сол
→ оҥ

• → Тӱргенсу
• ← Орошаган
• → Ӱнгӱр
• ← Кошбулак
• ← Богулек
• ← Акбулак
• → Кужуртубулак
• ← Чолак-Булак
• → Ӱстӱги Арчалу
• → Алтыгы Арчалу
• ← Јеерентай
• → Кашабасы

Јуук деген јон јаткан јерлер [[..]] јурт.

Суу реестрдиҥ чотогоныла

Россияныҥ государстволык сууныҥ реестры аайынча Верхнеобский бассейновый округка кирет, сууээлем бӧлӱги — Кадын, суу подбассейны — Бий ле Кадын. Суу бассейны — (Ӱстӱги) Оп суунаҥ ала Эрчишке киргенине јетире.

Литературазы

• Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 1. Горный Алтай и Верхний Иртыш / под ред. В. В. Зееберг. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 216 с.
• Молчанова О. Т. Топонимический словарь Горного Алтая. — Горно-Алтайск: Горно-Алтайское отделение Алтайского книжного издательства, 1979. — С. 263. — 395 с. — 5000 экз.

Тайантылар

[ Водный объект] : [рус.] / ??? // Государственный водный реестр : [арх. 15 октября 2013] / Минприроды России. — 2009. — 29 марта.

• Выдержки из отчёта с фотографиями о прохождении Коксу

Страница 6:

Страница 7:

Это мой черновик. Институт языкознания РАН. Языки мира: тюркские языки / Гл. редкол.: Ярцева В. Н. (пред) и др.. — Энциклопедия. — Бишкек: Издательский дом «Кыргызстан», 1997. — 543 с. — ISBN 5-655-01214-6. 1.Чаган ай (январь) 2.Кочкор ай (февраль) 3.Тулаан ай (март) 4.Кандык ай (апрель) 5.Кӱӱк ай (май) 6.Кичӱ изӱ ай (июнь) 7.Јаан изӱ ай (июль) 8.Куран ай (август) 9.Сыгын ай (сентябрь) 10.Ӱлӱрген ай (октябрь) 11.Кӱчӱрген ай (ноябрь) 12.Јаҥар ай (декабрь)

Это Бетсу-Канас суу: РФ-ныҥ јерин суу-ээлем бӧлӱктери аайынча геоинформационный система чотогоныла, Суу-байлыктыҥ федерал агентствозы белетеген:

• Суу-объекттиҥ государстволык реестрыныҥ коды — 13010100312115100004233;
• Суу-объекттиҥ гидрологиялык шиҥделгениниҥ коды (ГШ) — 115100423;
• Бассейниниҥ коды — 13.01.01.003;
• ГШ аайынча томныҥ темдеги — 15;
• ГШ аайынча чыкканы.

Список рек

• 1.орустап Байжигит (суу), так же
• 2.Бар-Бургазы (суу), так же
• 3.Балтырган (Чуйдыҥ кош суузы), Балтырган (приток Чуи)
• 4.Балтырган (Кайырдыҥ кош суузы), Балтырган (приток Коира)
• 5.Бара (суу), Бара (приток Аргута)
• 6.Бортылдак (суу), Бартулдак
• 7.Баян-Чаган (суу), т.ж.
• 8.Бетсу-Канас (суу), т.же.
• 9.Богуты (суу), т.ж.
• 10.Јаан Шибеты (суу), Большие Шибеты
• 11.Јаан Сары-Кобы (суу), Большой Сар-Гобо
• 12.Байлугем (суу), Буйлюкем
• 13.Бураты (суу), т.ж.